Terugblik: Duurzamer toetsen (2016/2017)

In 3 en 4 vmbo heb ik dit jaar twee verschillende dingen uitgeprobeerd bij om de summatieve toetsen duurzamer te maken. Daarnaast heb ik dit jaar ook veel gebruik gemaakt van een (voor mij) nieuwe formatieve strategie.

Onmiddellijke feedback – succes

Originele blog
Deze techniek heeft ervoor gezorgd dat ik minder met student respons systems (Kahoot/Socrative) ben gaan werken. Deze techniek komt uit de Toetsrevolutie (Ed van den Berg, pp. 17-34). Het draait om het stellen van de juiste vragen, waarbij je toetst of alle leerlingen het begrepen hebben, door het nieuwe concept toe te passen in een opdracht waar je in één oogopslag kunt zien of ze het begrijpen en waar de misconcepties zitten.
Deze techniek vind ik geweldig. Ik heb nog niet bij alle onderwerpen opdrachten. Het ontwerpen van de opdracht en de juiste vraag is lastig en kost tijd. Komend jaar ga ik verder met het ontwerpen van deze opdrachten. Ik zal kritisch kijken naar deze opdrachten met als doel deze allemaal openbaar te delen.

De wildcard-vraag- geen succes

Voor dit schooljaar heb ik een onderzoek gelezen (bron kwijt…) waar studenten aan het eind van een toets bij één vraag aan mochten geven dat ze twijfelden, daarbij mochten ze de naam van een mede-student invullen waarvan ze dachten dat die het wel zou weten. Als een mede-student het dan goed had, kreeg de student alsnog de punten. Het loont dus om te weten welke mede-studenten ergens goed in zijn. De manier hoe de studenten hier achter komen, was door meer samen te studeren in groepjes. Studenten gingen hierdoor beter presteren (boven op de extra punten die ze scoren door de wildcard).
Dit heb ik in klas 4 ingeleid en een jaar lang iedere toets als laatste vraag toegevoegd. Ik heb leerlingen uitgelegd dat samen studeren hierdoor op twee manieren loont. Echter heeft dit experiment bij mijn leerlingen niet het gewenste resultaat gehad. Sommige leerlingen gingen samen studeren, dit heeft niet tot opvallende verbeteringen in resultaten geleid. Veel leerlingen weten sowieso al welke leerlingen goed zijn in mijn vak en vullen een naam van een sterke leerling in, zonder echt te weten of die leerling dat wel weet. Dit was een interessant experiment, maar heeft niet het gewenste resultaat en dit ga ik komend jaar niet meer doen.

De nakijkcommissie – succes

Drie eerdere blogs over de nakijkcommissie
Hier ben ik echt enthousiast over. Waar ik na de eerste keer schreef dat het mij uiteindelijk iets meer tijd kostte dan wanneer ik het zelf na zou kijken, levert het nu heel veel tijd op. Dat heeft met twee dingen te maken. [1] Leerlingen kennen de werkvorm. Ik doe dit samen met een collega biologie en leerlingen hebben deze werkvorm dit jaar in totaal 10x gevolgd. En [2] ik heb meer structuur aangeboden voor de leerlingen in de nakijkcommissie (op deze manier).
Op dit moment twijfel ik over het aantal summatieve toetsen die komend jaar nodig heb. Ik zou liever minder toetsen, al heb je bij natuurkunde wel hele diverse thema’s. Als ik komend jaar nog voldoende summatieve toetsen heb, hou ik deze werkvorm er zeker in. Het scheelt me tijd en de leerlingen worden betrokken bij de afsluiting van een thema.

| Leraar natuurkunde | vmbo-TL | 2College Jozefmavo |

2 Comments

  1. Chris

    Hoi Rob,
    Ik ben reuze nieuwsgierig naar de ontwikkeling rondom de Nakijkcommissie. Je ervaring is voornamelijk gebaseerd op het afgelopen jaar. Wat ik graag wil weten is in hoeverre je in het tweede en daarop volgende jaren om zal gaan met het maken van aangepaste of nieuwe toetsen. Dit kost mij altijd erg veel tijd. Houd ons op de hoogte!
    Een zelfde gedachtegang heb ik bij de ‘juiste vragen’, uit de Onmiddellijke feedback – ook van die tijdvreters, zoals je al aangeeft. Waarom nemen methodeschrijvers die niet op in hun methodes? Of verliezen ze daarmee meteen hun kracht… Is er al iemand die dit soort slimme vragen (concept check, preconception, misconception of diagnostic assessment noemt Vd Berg ze) ergens (heeft) verzameld?

    1. Rob van Bakel

      Hoi Chris,
      Wat een leuke blog heb jij. Die kende ik nog niet. Als je meer over de nakijkcommissie wilt weten, lees dan vooral ook de blogs van andere docenten. Er zijn ook al stukjes in AOb onderwijsblad en volgens mij ook Toets! geweest.

      De ‘juiste vragen’ zouden misschien door methode-schrijvers geschreven kunnen worden, al denk ik dat dit niet alleen met discriminerende vragen te maken heeft, maar meer met de juiste vraag voor de juiste groep. Je hebt een groot deel vakdidactische kennis nodig die je vergaart doordat je lang met leerlingen werkt. Wat voor misconcepten heersen er vaak, wat voor antwoorden levert dat op bij jouw groep en vooral hoe goed herken jij als leraar die.
      Die laatste twee punten kan een methode niet goed aanbieden – dat is precies de reden dat ik Learning Analytics bij gepersonaliseerd leren als een valkuil zie die leraren vakdidactisch deprofessionaliseert.
      Ik denk dat ervaren leraren deze juist heel goed met elkaar zouden kunnen delen.

Comments are closed.