Een goede onderzoeksvraag is heel belangrijk. Dit definieert wat je gaat onderzoeken. Dat klinkt als een open deur, maar ik ben hier toch een paar keer tegen aan gelopen. Ik wist heel goed wat ik wilde onderzoeken en kon dit prima vertellen. Alleen dit zo te formuleren dat het compleet en op slechts één wijze te interpreteren valt, is best lastig.

Een goed geformuleerde onderzoeksvraag maakt het schrijven van je methode makkelijk en het geeft richting bij je rapportage. Afgelopen jaar, tijdens het schrijven van mijn onderzoeksvoorstel, merkte ik dat ik mijn hoofdvraag niet scherp genoeg geformuleerd had. Voorbeeld: Ik meet niet of er een onderling verschil in kwaliteitsbegrip is, ik meet of er onderling een verschil in de ontwikkeling van kwaliteitsbegrip is.

En hoe kom je aan goede deelvragen? Soms is het niet zo moeilijk vanwege operationaliseren van een construct. Bij mijn hoofdvraag vond ik het wel heel moeilijk, welke deelvragen heb ik nodig om de hoofdvraag te beantwoorden? Het blijkt heel makkelijk te zijn: wat wil je allemaal rapporteren om antwoord te geven op je hoofdvraag? Na het schrijven van mijn onderzoeksopzet en wijze van data-analyse is dit eigenlijk heel makkelijk. Ik wil eerst kijken of de bijdrage van de interventie wel significant is, daarna of er een (significant) verschil is in de ontwikkeling tussen de verschillende interventies (ook ten opzichte van de controlegroep), om daarna aan te geven hoe groot deze verschillen zijn en wat de effecten van de verschillende interventies zijn (ten opzichte van de controlegroep).

Voor mij werkt het dus omgekeerd: Niet dat ik een hoofdvraag heb en welke deelvragen heb ik nodig om deze te beantwoorden (en hier mijn methode naar toe te schrijven). Maar wel dat ik een hoofdvraag heb, en dan bedenken wat ik allemaal moet rapporteren om deze hoofdvraag te beantwoorden: dat zijn mijn deelvragen.

About Rob van Bakel

| Leraar & lerarenopleider natuurkunde | Trainer toetsrevolutie |